Bideeʼtsʼinígíí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search

Bideeʼtsʼinígíí
Dahináanii Chess rat45.svg NaaldeehiiChess rat45.svg Bidoh DahólónígííChess rat45.svg Bikʼiiz NaakiígííChess rat45.svg Bííghą́ą́stsʼǫǫd DahólónígííChess rat45.svg Bíígháán DahólónígííChess rat45.svg Biyaatsʼiin DahólónígííChess rat45.svg Bidił Daazdoígíí dóó DaʼałtʼoʼígííChess rat45.svg Biishchʼid DahólónígííChess rat45.svg Náhookǫs biyaadi HadahóólįįdígííChess rat45.svg Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼiiChess rat45.svg Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígíí Chess dat45.svg
Bideeʼtsʼinígíí


( Ayání dóó Béégashii)



( Jádítsoh dóó bikʼéí)




Béégashii dootłʼizhí



Jádí bideeʼ dį́įʼii






Náátsʼózídę́ę́ʼ deenééz




( Dibé dóó Tłʼízí)





Jádí dághaaʼí dootłʼizhígíí



Jádí dághaaʼí diłhiłígíí




Jádí binááʼ dį́įʼii



Jádí biniiʼtsʼózí




Jádítsoh dilwoʼí



Jádítsoh naashchʼąąʼígíí





( Tó wónaanídę́ę́ʼ jádígi ádaatʼéhígíí)



Deeyisdiz łichíʼígíí





Séítah deenééz





Haʼaʼaahjí Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ
deenééz



Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ deenééz




Hóółtseiitah deenééz






Deeshiyish łizhinígíí



Deeshiyish dibéłchíʼígíí




Deeyisdiz łigaaígíí







Tábąąh jádí



Dahoditłééʼgóó jádí



Nahoditsʼǫʼtah jádí



Ásáí Dineʼé Daalzhiní Bikéyahdę́ę́ʼ tábąąh jádí



Teełtah jádí





Lókʼaatah jádí ntsaaígíí



Dziłtsį́įdi lókʼaatah jádí



Lókʼaatah jádí íiyisígíí





Haltsooítah bįįh łibáhígíí






Naaldlooshii bideeʼtsʼinígíí éí nahasdzáán bikááʼgóó 143 ánéelą́ą́ʼ ałʼąą ádaatʼé. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Bovidae" deiłníigo dayózhí; ndaʼałkaahí ádaaníigo díí naaldlooshii éí Naakaii Łizhiní Bikéyah dóó Ásáí Dineʼé Bikéyahdi hadahóólįįd daaní; dííshjį́į́góó éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikááʼgóó naakai, tʼáá hazhóʼó Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí, ńléidi éí ádaadin. Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdi éí doo tʼóó ahayói da.

Díí naaldlooshii éí tʼáá ałtso bikéshgaan dahólǫ́, áádóó éí daʼałchozhgo naakai (hoolʼáágóó doo atsįʼ deilghał da) — éí biniinaa éí biwózhah dóó biwódiníbiní ádaadin.

Díí naaldlooshii bikąʼígíí éí bideeʼ naaki łeh (łaʼ éí bideeʼ dį́į́ʼ); baʼáádígíí éí bideeʼ ádaadin łeh.