Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh yaa kónéhígíí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
nihookááʼ naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼii Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígíí Bįįh
Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ
bįįh yaa kónéhígíí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Axis porcinus
wolyé
Naakaii Dootłʼizhí Bikédaayah 
dóó Binááʼádaałtsʼózíidi kéyah naaznilígíí
naaldeehii daʼałchozhígíí
(ńdaʼatʼaałígíí)

(kéyah beʼelyaaígíí ádin)

Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh yaa kónéhígíí éí Naaldlooshii Bikéshgaan Dahólónígíí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Náhookǫsjí Naakaii Dootłʼizhí Bikédaayahdi dóó Shádiʼááhjí Binááʼádaałtsʼózíidi hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Axis porcinus" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí naaldlooshii éí 1–2di adéesʼeez[?] áníłtso. Bitsʼíís éí dibéłchíʼí dóó yishtłizhgo naashchʼąąʼ; bitłʼaaʼ éí dinilgai; bíchį́į́h éí łizhin.

Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh yaa kónéhígíí éí chʼil bitʼąąʼ dóó tłʼoh yiłchozh dóó náʼátʼaał.

Jádí
Bįįh biwooʼ nineezí: Chʼah Diʼilii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh biwooʼ nineezí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh biwooʼ nineezí

Tsinlátah ayáanii: Dził biyaadę́ę́ʼ tsinlátah ayáanii · Tsinlátah ayáanii bideeʼ naakiígíí · Tsinlátah ayáanii íiyisígíí
Bijáád noodǫ́ǫzii

Bįįh

Béésh Bichʼahii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh łikizhígíí · Bįįh bijaaʼ nineezígíí · Bįįh bitseeʼ łigaaígíí · Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh · Hakʼaz bįįh · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ bįįh yaa kónéhígíí · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ bįįh yaa kónéhígíí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh łikizhígíí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh yaa kónéhígíí · Nahoditsʼǫʼtah bįįh · Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ bįįh · Shádiʼááhdę́ę́ʼ dahoditłééʼgóó bįįh · Shádiʼááhdę́ę́ʼ dziłtah bįįh · Shádiʼááhdę́ę́ʼ haltsooítah bįįh · Tábąąh bįįh · Tó wónaanídę́ę́ʼ bįįh · Tsiikʼi Déíbaalí Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh łikizhígíí

Deeteel

Shádiʼááhdę́ę́ʼ bįįhchilí: Dziłtah bįįhchilí · Tsétah bįįhchilí

Bįįh ndahałʼinígíí

Bįįh bitááʼyaʼniiltʼóshii · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh nahałʼinígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ bįįh bítááʼ diʼilígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ tsintah bįįh nahałʼinígíí · Tsiiʼyishbizhí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh nahałʼinígíí

Bįįh yázhí

Bįįh áłtsʼísígíí · Bįįh yázhí łichíʼígíí · Bįįh yázhí yishtłizhígíí · Dahoditłééʼgóó bįįh yázhí · Haltsooítah bįįh yázhí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ bįįh yázhí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ bįįh yázhí

Dzeeh

Dzeeh (íiyisígíí) · Dzeeh bizábąąh łigaaígíí · Dzeeh łikizhígíí · Naashchʼąąʼ Bidiyogíihnii Bikéyahdę́ę́ʼ dzeeh · Tó wónaanídę́ę́ʼ dzeeh

Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ dzeeh dóó bįįh

Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ dzeeh · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ bįįh · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ bįįh łikizhígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ bįįh

Bideeʼtsʼinígíí

Béégashii dootłʼizhí · Deeshiyish dibéłchíʼígíí · Deeshiyish łizhinígíí · Deeyisdiz łichíʼígíí · Deeyisdiz łigaaígíí · Haltsooítah bįįh łibáhígíí · Jádí bideeʼ dį́įʼii · Jádí binááʼ dį́įʼii · Jádí biniiʼtsʼózí · Jádítsoh dilwoʼí · Jádítsoh naashchʼąąʼígíí

Náátsʼózídę́ę́ʼ deenééz

Jádí dághaaʼígíí: Jádí dághaaʼí diłhiłígíí · Jádí dághaaʼí dootłʼizhígíí

Deenééz

Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ deenééz · Haʼaʼaahjí Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ deenééz · Hóółtseiitah deenééz · Séítah deenééz

Jádítsoh dóó bikʼéí

Béʼézhóotah bįįh yił aheełtʼéhígíí · Dahoditłééʼgóó jádítsoh · Dziłtah jádítsoh · Jádítsoh · Jádítsoh diłhiłígíí · Jádítsoh noodǫ́zígíí · Jádítsoh yázhí
Tééh jádí: Tééh jádí íiyisígíí · Tééh jádítsoh

Tábąąh dóó lókʼaatah jádí

Ásáí Dineʼé Daalzhiní Bikéyahdę́ę́ʼ tábąąh jádí · Dahoditłééʼgóó jádí · Nahoditsʼǫʼtah jádí · Tábąąh jádí · Teełtah jádí

Dziłtsį́įdi lókʼaatah jádí · Lókʼaatah jádí íiyisígíí · Lókʼaatah jádí ntsaaígíí

[Ayání dóó Béégashii] · [Dibé dóó Tłʼízí] · [Tó wónaanídę́ę́ʼ jádígi ádaatʼéhígíí]