Naaldeehii

Naaldeehii  Dooyádaałtiʼí
Naaldeehii Bidoh Ádaadinígíí Táłtłʼááh yilcháazhii Táyiʼ naatʼiʼí danteelígíí Bidoh Dahólónígíí (→ Jélii łóóʼ bítsʼą́ą́ʼí) (→ Táłtłʼááh Dahoołchʼíhí) Bikʼiiz Naakiígíí Bitsą́ńláíʼádiní (→ Bíígháán Ádaadinígíí) (→ Bikágí Daʼawoshígíí) Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí (→ Bitsʼaʼ yił Daniyéehii) (→ Łóóʼ Bitsʼíístsʼiin Ádaadinígíí) (→ Bíígháán Dahólónígíí)

Naaldeehii éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikáaʼgi dahólǫ́. Naaldeehii łaʼ éí nihookááʼ naakai, náánáłaʼ éí yótáahdi ndaatʼá; áádóó náánáłaʼ éí tónteel biyiʼdi ndaʼałkǫ́ǫ́ʼ. Dooyádaałtiʼí deiłníigo deiyózhí ałdóʼ. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Animalia" (éí doodago "Metazoa") deiłníigo deiyózhí.

Naaldeehii bijáád dį́įʼii éí naaldlooshii ádaatʼé; tsídii dóó łóóʼ doo naaldlooshii ádaatʼée da.

Naaldeehii éí nahasdzáán bikáaʼgi 1,3di dimííltsoh ntsaaí ałʼąą ádaatʼé. Naaldeehii éí tʼáá ałtso daʼałchozh dóó daʼalghałgo naakai, áádóó éí níłchʼi yáʼátʼéehii ańdaayoł — áko éí doo naniseʼ ádaatʼée da. Bitsʼíís bitłʼóól éí hashtʼe yósinii bee dahólǫ́ — éí biniinaa éí doo chʼosh doo yitʼíinii ádaatʼée da łeh.

Naaldeehii Bíígháán Ádaadinígíí éí doo bitsíístsʼiin dahólǫ́ǫ da; díí éí aghá ánéelą́ą́ʼ; áádóó éí bikʼiiz naaki dóó bidoh dahólǫ́ǫ łeh.

Jélii łóóʼ

Náshdóí

Níyizii hinánígíí

Gáagii

Tániilʼáí

Jaaʼabaní

Łóóʼ hashkéhétsoh

Tséʼédǫ́ʼii

Tsékʼi naʼazólii

Chʼosh bikágí ntłʼizí

Chį́į́h yee adilohii

Tsįdláádkááʼ naatʼiʼí

bitsʼą́ą́dóó ééhózinii

---