Tsétah dibé

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
Disambiguation.svg Díí kweʼé naaltsoos bikáaʼgi saad shijaaʼígíí éí tsétah dibé yaa halneʼ dooleeł. Náhookǫsdę́ę́ʼ dóó tó wónaanídę́ę́ʼ tsétah dibé ałdóʼ baa yídíiłtah shį́į́.


dziłlátah naaldeehii
Tsétah dibé *
Status iucn3.1-NVlin7.svg
Ovis canadensis 0.jpg
Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Ovis canadensis
wolyé
Náhookǫsjí Kéyah Dah Siʼánígíí
naaldeehii daʼałchozhígíí
(ńdaʼatʼaałígíí)
Ovis-canadensis map.png

Tsétah dibé éí Náhookǫsjí kéyah dah siʼánígíí tʼéiyá hólǫ́; ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Ovis canadensis" deiłníigo deiyózhí. Tsétah dibé bikąʼígíí éí "nagháshii"[1] wolyé.

Dahináanii Chess rat45.svg NaaldeehiiChess rat45.svg Bíígháán DahólónígííChess rat45.svg Biyaatsʼiin DahólónígííChess rat45.svg Bidił Daazdoígíí dóó DaʼałtʼoʼígííChess rat45.svg Biishchʼid DahólónígííChess rat45.svg Náhookǫs biyaadi HadahóólįįdígííChess rat45.svg Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼiiChess rat45.svg Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígííChess rat45.svg BideeʼtsʼinígííChess rat45.svg Dibé dóó Tłʼízí Ndahalinígíí Chess dat45.svg
Dibé


Dibé
(bílaʼashdlaʼii bilį́į́ʼ)
 – Dibé bitseeʼ nteelígíí
 – Dibé ditsʼózígíí
 – Dibé doolkʼoolí



Tó wónaanídę́ę́ʼ dibé ałchiní




Tsétah dibé



Náhookǫsdę́ę́ʼ tsétah dibé



Hakʼaz dibé



Tʼáá díí tʼéiyá dibé kéyah dah siʼánígíí bikáaʼgi hadahóólįįd — dibé dabilį́įʼii éí Ásáí Dineʼé Bikéyahdi hadahóólįįd jiní.

Tsétah dibé éí Eʼeʼaahjí Deeteel Bikéyah dóó Tsédeeshzha Dził bitaʼgi tʼóó ahayóí.

Nááná łaʼ tsétah dibé éí séí hólǫ́ǫgi dóó doo ayóo ndahałtingi dahiná ałdóʼ; ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhiidíí tsétah dibé "Ovis canadensis nelsoni" deiłníigo dayózhí.

Tsétah dibé éí jį́įgo tʼéiyá naakai; tłʼéeʼgo daʼałhosh.

Ánoolinígíí[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tseʼtah dibé éí bitsʼíís dibełchíʼíi dóó łibáago ndaashchʼąąʼ łeh, áádóó éí bíchį́į́h dóó bitłʼaaʼ łigai; nááná éí bitseeʼ łizhin. Bikąʼígíí dóó baʼáádígíí éí tʼáá ałááh bideeʼ hólǫ́; bikąʼígíí éí bideeʼ ntsxaa dóó shiyish.

Tsétah dibé biyáázh éí daalbáa łeh, áádóó éí bideeʼ ádaadin.

Tsétah dibé bikąʼígíí éí 70–80di asdzoh[?] áníłnééz, 120–300 dahidídloʼ áníłdáás. Bikąʼígíí éí baʼáádígíí yilááh áníłtso łeh: baʼáádígíí éí tʼóó 50–70di asdzoh[?] áníłnééz.

Chʼiyą́[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tsétah dibé éí tłʼoh dóó azeeʼ dóó chʼil deiłchozhgo naakai.


Tsétah dibé, deenástsʼaaʼ sizį́į́h
Tsétah dibé, dibé tsaʼii sizį́į́h
Tsétah dibé sizį́į́h Bidaʼháʼaaztʼiʼ tsékoh


Nuvola apps kdict.pngbitsʼą́ą́dóó ééhózinii
  1. ^ Díí bízhiʼ éí 1912 yę́ędą́ą́ʼ naaltsoos ályaaígíí bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ; éí naaltsoos bikáaʼgi éí kótʼéego akʼeʼeeshchį́: năghăˊshi [?]


Ałdóʼ yídííłtah...

Dibé

Dibé (bílaʼashdlaʼii bilį́į́ʼ) · Tsétah dibé (Náhookǫsdę́ę́ʼígíí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼígíí)
Tó wónaanídę́ę́ʼ dibé ałchiní · Hakʼaz dibé

Tłʼízí

Tłʼízí · Tłʼízíʼilí · Tłʼízí ałchiní · Tłʼízí bideeʼ yisdizígíí

Dibé dághaaʼígíí · Hakʼaz ayání · Hodíłchʼil tłʼízí · Tsétah tłʼízí · Tłʼízí bitseeʼ nineezí