Tsétah dibé

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search


dziłlátah naaldeehii
Dahináanii Chess rat45.svg NaaldeehiiChess rat45.svg Bidoh DahólónígííChess rat45.svg Bikʼiiz NaakiígííChess rat45.svg Bííghą́ą́stsʼǫǫd DahólónígííChess rat45.svg Bíígháán DahólónígííChess rat45.svg Biyaatsʼiin DahólónígííChess rat45.svg Bidił Daazdoígíí dóó DaʼałtʼoʼígííChess rat45.svg Biishchʼid DahólónígííChess rat45.svg Náhookǫs biyaadi HadahóólįįdígííChess rat45.svg Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼiiChess rat45.svg Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígííChess rat45.svg BideeʼtsʼinígííChess rat45.svg Dibé dóó TłʼízíChess rat45.svg Dibé Chess dat45.svg
Tsétah dibé
Status iucn3.1-NVlin7.svg
Ovis canadensis 0.jpg
Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Ovis canadensis
wolyé
Náhookǫsjí Kéyah Dah Siʼánígíí
(Tsédeeshzha Dziłtah)
naaldeehii daʼałchozhígíí
(ńdaʼatʼaałígíí)
Ovis-canadensis map.png

Tsétah dibé éí Naaldlooshii Bikéshgaan Dahólónígíí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Náhookǫsjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó tʼéiyá hólǫ́; ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Ovis canadensis" deiłníigo deiyózhí. Tsétah dibé bikąʼígíí éí "nagháshii"[1] wolyé.

Tʼáá díí tʼéiyá dibé kéyah dah siʼánígíí bikáaʼgi hadahóólįįd — dibé dabilį́įʼii éí Ásáí Dineʼé Bikéyahdi hadahóólįįd jiní.

Tsétah dibé éí Eʼeʼaahjí Deeteel Bikéyah dóó Tsédeeshzha Dziłtah tʼóó ahayóí. Łaʼ tsétah dibé éí séítah dóó doo ayóo ndahałtingi dahiná ałdóʼ; ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhiidíí tsétah dibé "Ovis canadensis nelsoni" deiłníigo dayózhí.

Tsétah dibé éí jį́įgo tʼéiyá naakai; tłʼéeʼgo daʼałhosh.

Ánoolinígíí[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tseʼtah dibé éí bitsʼíís dibełchíʼíi dóó łibáago ndaashchʼąąʼ łeh, áádóó éí bíchį́į́h dóó bitłʼaaʼ łigai; bitseeʼ éí łizhin. Bikąʼígíí dóó baʼáádígíí éí tʼáá áła bideeʼ hólǫ́; bikąʼígíí éí bideeʼ ntsxaa dóó shiyish.

Tsétah dibé biyáázh éí daalbáa łeh, áádóó éí bideeʼ ádaadin.

Tsétah dibé bikąʼígíí éí 70–80di asdzoh áníłnééz, 120–300 dahidídloʼ áníłdáás. Bikąʼígíí éí baʼáádígíí yilááh áníłtso łeh: baʼáádígíí éí tʼóó 50–70di asdzoh áníłnééz.

Chʼiyą́[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tsétah dibé éí tłʼoh dóó azeeʼ dóó chʼil deiłchozhgo naakai.


Tsétah dibé, deenástsʼaaʼ sizį́į́h
Tsétah dibé, dibé tsaʼii sizį́į́h
Tsétah dibé sizį́į́h Bidaʼháʼaaztʼiʼ tsékoh


Nuvola apps kdict.pngbitsʼą́ą́dóó ééhózinii

  1. ^ Díí bízhiʼ éí 1912 yę́ędą́ą́ʼ naaltsoos ályaaígíí bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ; éí naaltsoos bikáaʼgi éí kótʼéego akʼeʼeeshchį́: năghăˊshi


Ałdóʼ yídííłtah...