Bichʼah Łichíiʼii Bikéyahdę́ę́ʼ dibé ałchiní

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
nihookááʼ naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼii Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígíí Bideeʼtsʼinígíí Dibé dóó Tłʼízí Dibé
Bichʼah Łichíiʼii Bikéyahdę́ę́ʼ
dibé ałchiní

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Ovis gmelini
wolyé
Bichʼah Łichíiʼii Bikéyah 
dóó Tsiikʼi Déíbaalí Bikéyah
naaldeehii daʼałchozhígíí
(ńdaʼatʼaałígíí)

(kéyah beʼelyaaígíí ádin)

Bichʼah Łichíiʼii Bikéyahdę́ę́ʼ dibé ałchiní éí Naaldlooshii Bikéshgaan Dahólónígíí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Bichʼah Łichíiʼii Bikéyahdi dóó Dziłkʼi Dah Názʼéelii Dineʼé Bikéyahdi dóó Daakǫʼ Dineʼé Bikéyahdi dóó Tsiikʼi Déíbaalí Bikéyahdi hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Ovis gmelini" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí naaldlooshii éí 30–35di asdzoh[?] áníłtso. Bitsʼíís éí yishtłizhgo naashchʼąąʼ; bizééʼ dóó bitéél éí halzhin; bitłʼaaʼ éí łigai; bikąʼígíí éí bideeʼ hólǫ́.

Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ dibé ałchiní éí chʼil bitʼąąʼ dóó tłʼoh yiłchozh dóó náʼátʼaał.

Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ tsétah dibé · Dziłgaiitsoh Honeezkʼaziidę́ę́ʼ dibé dootłʼizhí · Dziłgaiitsoh Honeezkʼaziidę́ę́ʼ tłʼízíʼilí · Ghą́ą́ʼaskʼidii Biłikahii Bikéyahdę́ę́ʼ tsétah dibé

Hakʼaz ayání · Náátsʼózídę́ę́ʼ béégashii tłʼízígíí

Tó wónaanídę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí diłhiłígíí · Tó wónaanídę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí łichíʼígíí · Tsétah tłʼízí

Dibé

Dibé (bílaʼashdlaʼii bilį́į́ʼ)
Bichʼah Łichíiʼii Bikéyahdę́ę́ʼ dibé ałchiní · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ dibé ałchiní · Náátsʼózídę́ę́ʼ tsétah dibé · Náhookǫsdę́ę́ʼ tsétah dibé · Tó wónaanídę́ę́ʼ dibé ałchiní · Tsétah dibé

Hodíłchʼiltah tłʼízí

Dibé dághaaʼígíí · Hodíłchʼiltah tłʼízí łizhinígíí · Hodíłchʼiltah tłʼízí łichíʼígíí · Tsiiʼyishbizhí Dineʼé Bikéyah Yázhídę́ę́ʼ hodíłchʼiltah tłʼízí

Tłʼízí

Tłʼízí (bílaʼashdaʼii bilį́į́ʼ)
Akał Bitłʼaajįʼééʼí Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí · Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí · Chʼah Diʼilii Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí · Daakǫʼ Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí · Dził Daantsaaítah Bilagáana Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí · Naakaii Łibáhí Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah tłʼízí · Tłʼízí ałchiní · Tłʼízí bideeʼ yisdizígíí

Tłʼízí yił ahidaałtʼéhé

Dziłgaiitsoh Honeezkʼaziidę́ę́ʼ tłʼízí yił aheełtʼéhé · Náátsʼózídę́ę́ʼ tłʼízí yił aheełtʼéhé bitseeʼ nineezígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ tłʼízí yił aheełtʼéhé łichíʼígíí · Tsiiʼyishbizhí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ tłʼízí yił aheełtʼéhé łibáhígíí