Mąʼiiłtsooí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
nihookááʼ naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼalghałígíí Mąʼii Deinoolinígíí Mąʼii Ndahalinígíí
Mąʼiiłtsooí
Tséélaałgaii [1]

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Vulpes vulpes
wolyé
Náhookǫsjí Kéyah Dah Siʼánígíí 
dóó Tó Wónaanídę́ę́ʼ Bilagáana Bikéyah
naaldeehii daʼalghałígíí

Mąʼiiłtsooí éí naaldlooshii daʼalghałígíí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Náhookǫsjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó dóó Tó Wónaanídę́ę́ʼ Bilagáana Bikéyahdi dóó Ghą́ą́ʼaskʼidii Biłikahii Bikéyahdi dóó Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyahdi dóó Chʼah Diʼilii Bikéyahdi dóó Tsiiʼyishbizhí Dineʼé Bikéyahdi hólǫ́, áádóó áadi hahóólįįd jiní; dííshjį́į́góó éí Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdi hólǫ́ ałdóʼ. Tséélaałgaii ałdóʼ dabijiní ńtʼę́ę́ʼ.[1] Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Vulpes vulpes" deiłníigo dayózhí.

Mąʼiiłtsooí éí tsintah dóó hodiłchʼiltah naagháa łeh, áádóó éí baʼáandi (niʼtátʼah) ałhosh.

Ánoolinígíí[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Mąʼiiłtsooí éí 23–35di asdzoh áníłnéez łeh, áádóó éí 6–24 dahidídloʼ áníłdáás; bitseeʼ éí 12–19di asdzoh áníłnééz;[2] bikąʼígíí éí baʼáádígíí yilááh áníłtso. Łaʼ éí daaltsxo, náánáłaʼ éí łichíiʼgo ndaashchʼąąʼ. Bikʼos dóó biteeldę́ę́ʼ éí daalgai.

Chʼiyą́[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Mąʼiiłtsooí éí alghałgo naaghá; naaldlooshii yázhí (naʼastsʼǫǫsí da, łéʼétsoh da, nahatʼeʼii da) haalzheehgo naagháa łeh. Tsídii dóó naalʼeełí yilghał ałdóʼ. Tábąąhgóó mąʼiiłtsooí dahinánígíí éí łóóʼ deilghał ałdóʼ. Abínígo dóó hííłchʼįʼgo haalzheeh łeh.


bitsʼą́ą́dóó ééhózinii

  1. ^ 1.0 1.1 Díí bízhiʼ éí 1912 yę́ędą́ą́ʼ naaltsoos ályaaígíí bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ; éí naaltsoos bikáaʼgi éí kótʼéego akʼeʼeeshchį́: tsēˊlāłgaĭ
  2. ^ Burnie/Wilson. Animal. Dorling Kinderley. London, Tótaʼ Dineʼé Bikéyah: 2011./n.169 góneʼ