Jump to content

Tsídii bidaanézí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ

Tsídii bidaanézí *
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bitsiitsʼiin Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Tsídii Tsídii ndaatʼáʼii Yótʼáahdi tsídii
Tsídii bidaanézí


Tsinyiʼ tsídii bidaanézí




Tsídiidaanézí bidaaʼ łitsooígíí




Tsídiidaanézí dinilgaaígíí



Tsídiidaanézí naashchʼąąʼígíí







Tsídiidaagiizhí łigaaígíí



Tsídiidaagiizhí łizhinígíí





Tsídiidaanézí bitéél łigaaígíí



Tsídiidaanézí bikʼos łigaaígíí



Tsídiidaanézí bitsiitʼáád halzhinígíí



Shádiʼááhdę́ę́ʼ tsídii bidaanézí



Náátsʼózídę́ę́ʼ tsídii bidaanézí



Tsídiidaanézí łigaaígíí



Tsídiidaanézí łizhinígíí





Tsídiidaanézí bikʼos halzhinígíí



Tsídiidaanézí bidaaʼ kʼíjílchiiʼígíí




Tsídiidaanézí bitsiiʼ halzhínígíí




Tsídiidaanézí bikʼos łitsooígíí



Náátsʼózídę́ę́ʼ
tsídiidaanézí bikʼoszis hólónígíí



Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ
tsídiidaanézí bikʼoszis hólónígíí




Tsídii bidaanézí éí yótʼáahdi tsídii dah yikahjí atah daasdzoh, áádóó éí nahasdzáán bikáaʼgi 19 ánéelą́ą́ʼ ałʼąą ádaatʼé; ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Ciconiidae" deiłníigo deiyózhí.

Díí tsídii éí dahoditłééʼgóó dóó tłʼoh naazkaadgi dahólǫ́ǫ łeh, áádóó éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikáaʼgi dahólǫ́ — tʼáá hazhóʼó Shádiʼááh biyaadi, ńléidi éí ádaadin. Binááʼádaałtsʼózíidi kéyah naaznilígíí dóó Naakaii Łizhiní Bikéyah beʼałníiʼgi éí tʼóó ahayóí.

Tsídii bidaanézí éí ndaalkʼįhgo ndaatʼáa łeh, áádóó éí tsinlátah bitʼoh ádeilééh; bitʼoh éí 6–10di adéesʼeez[?] ádaníłtso.

Ánoolinígíí

[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tsídii bidaanézí éí bikʼos nineez dóó bijáád áłtsʼíísí. Bitsʼíís éí 2.5–5di adéesʼeez áníłtso, áádóó éí łizhin dóó łigaigo naashchʼąąʼ łeh. Łaʼ éí bidaaʼ łichííʼ, náánáłaʼ éí bidaaʼ łitso.

Chʼiyą́

[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tsídii bidaanézí éí daʼałghałgo naakai; chʼał dóó naʼashǫ́ʼii dóó łóóʼ deilghał.


Tsídiidaanézí łigaaígíí
Tsídiidaanézí bidaaʼ kʼíjílchiiʼígíí
Tsídiidaagiizhí łigaaígíí



Tsídii doo ndaatʼáʼii (Palaeognathae)

Tsídii ndaatʼáʼii (Neognathae)

Táłkáaʼgi Tsídii (Anseriformes) · Tązhii dóó Naaʼahóóhai Ndahalinígíí (Galliformes)

Yótʼáahdi tsídii (Neoaves)

Atseełtsʼózí (Phaethontiformes) · Atsá dóó Giní Ndahalinígíí (Accipitriformes) · Atsáłbáí dóó bikʼéí (Falconiformes) · Naakʼidoolwoshii dóó bikʼéí (Caprimulgiformes) · Dahiitį́hii dóó Tsxį́į́łnaalkʼįhii dóó Tsinyiʼ tsxį́į́łnaalkʼįhii (Apodiformes) · Dééł dóó Tóidoozohii Ndahalinígíí (Gruiformes) · Hasbídí (Columbiformes) · Hashkʼaan deildeełígíí (Musophagidae) · Naatsédlózii dóó bikʼéí (Cuculiformes) · Néʼéshjaaʼ (Strigiformes) · Séí naaʼahóóhai (Pteroclidiformes) · Naalʼeełii keelóól (Podicipedidae) · Naalʼeełídaakį́ (Gaviidae) · Taahilnoodii dóó Tónteel zhį́ʼii Ndahalinígíí (Suliformes) · Tééh dééł (Otidiformes) · Tónteel dóó Tábąąh Tsídii (Charadriiformes) · Tónteel tsídii bínííʼtsohígíí (Procellariiformes) · Tłʼohtahilzhahí (Cariamidae) · Tsídii bidaanézí (Ciconiiformes) · Tsídii Deílʼésígíí dóó bikʼéí (Pelecaniformes) · Tsídiiłchxoní (Opisthocomiformes) · Tsídii daʼíígházhígíí (Trogoniformes) · Tsídii jáádnézí (Phoenicopteriformes) · Tsídii yádaałtiʼí (Psittaciformes) · Tsídii naʼałkʼaiʼí (Sphenisciformes) · Tsídii tsídígíí (Passeriformes) · Tsin deiłkaałii dóó Tsídii dadisxǫsígíí dóó Tsídii dah ndaʼasolígíí dóó Tsídii bidaatsoh naashchʼąąʼí dóó Tsídii dághaaʼígíí (Piciformes) · Tsinlátah tsídii ndahatʼeʼígíí (Coliiformes) · Tsintah noołnahii (Mesitornithiformes) · Tsídii bichʼahtsohí dóó Ǫǫbǫʼii dóó bikʼéí (Bucerotiformes) · Tsísʼná deiyání dóó Gáagii ndaashchʼąąʼígíí dóó Tsídii hádaaʼachʼiidígíí dóó Móʼmoʼii dóó Tábąąh ndaalzheehii (Coraciiformes) · Yáhashjool yił aheełtʼéhii (Eurypygidae)