Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ tsįyaalzhahí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
yótʼáahdi naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bitsiitsʼiin Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Tsídii Tsídii ndaatʼáʼii Yótʼáahdi tsídii Atsá dóó Giní Ndahalinígíí Giníłbáhí dóó Tsįyaalzhahí
Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ tsįyaalzhahí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Accipiter chilensis
wolyé
Shádiʼááhjí Kéyah Dah Siʼánígíí
naaldeehii daʼalghałígíí

(kéyah beʼelyaaígíí ádin)

Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ tsįyaalzhahí éí atsá dóó giní dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Shádiʼááhjí Jeeshóóʼ Bikéyahdi dóó Eʼeʼaahjí Béésh Łigaii Bikéyahdi hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Accipiter chilensis" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí tsídii éí 13–18di asdzoh[?] áníłtso. Bitsʼíís éí diłhiłgo łibá; bitéél éí łigai dóó diłhiłgo łikizh łeh; bijáád éí łitso; bitseeʼ éí łizhin dóó łigaigo noodǫ́ǫ́z; bináá éí łitso; bidaaʼ éí łibá.

Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ tsįyaalzhahí éí tsídii yázhí dóó naʼastsʼǫǫsí dóó łéʼétsoh dóó naʼashǫ́ʼii haalzheehgo naatʼá.

Atsá bidaatsohí · Atsáłgaiitsoh · Atsátsoh bitseeʼ łigaaígíí · Chooyééł Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh · Jaaʼabaní haalzheehii · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ atsá hááʼachʼiidí · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh · Náátsʼózídę́ę́ʼ atsá hááʼachʼiidí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ atsáłgaiitsoh · Shádiʼááhdę́ę́ʼ atsá · Shádiʼááhdę́ę́ʼ atsátsoh · Tábąąh atsá łibáhígíí · Tábąąh atsátsoh yishtłizhígíí · Tábąąh atsá yázhí · Tábąąstʼagii · Tó wónaanídę́ę́ʼ atsá hááʼachʼiidí · Tó wónaanídę́ę́ʼ atsáłgaiitsoh · Wónikǫsí haalzheehii bitʼaʼ dibéłchíʼígíí · Wónikǫsí haalzheehii diłhiłígíí · Wónikǫsí haalzheehii łibáhígíí

Chʼiltaalkʼę́hé bidaaʼ deekíní · Chʼiltaalkʼę́hé bidaaʼ łitsooígíí · Chʼiltaalkʼę́hé binááʼ łichíʼígíí · Chʼiltaalkʼę́hé bitéél halzhinígíí · Chʼiltaalkʼę́hé bitseeʼ dikʼání · Chʼiltaalkʼę́hé diłhiłígíí · Chʼiltaalkʼę́hé dinilbáhígíí · Chʼiltaalkʼę́hé łibáhígíí · Chʼiltaalkʼę́hé łichíʼígíí · Chʼiltaalkʼę́hé łigaaígíí · Chʼiltaalkʼę́hé noodǫ́zígíí · Chʼiltaalkʼę́hé yishtłizhígíí · Tábąąh chʼiltaalkʼę́hé

Haltsooítaatʼagii binághah dinilbáhígíí · Haltsooítaatʼagii bitseeʼ łigaaígíí · Haltsooítaatʼagii bitʼaʼ łizhinígíí · Haltsooítaatʼagii biwos halzhinígíí · Haltsooítaatʼagii diłhiłígíí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ haltsooítaatʼagii bitseeʼ deeshgizhígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ haltsooítaatʼagii bitseeʼ deeshgizhígíí

Atsá bijáád yistʼáanii

Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh · Atsá bitłʼaaʼ halchíʼígíí · Atsá diłhiłígíí · Atsá hashkéhé · Atsá naalzheehígíí · Atsá yázhí · Atsátsoh · Atsátsoh dinilbáhígíí · Atsátsoh łizhinígíí · Atsátsoh yishtłizhígíí · Biʼééʼ Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ atsá łikizhígíí · Chʼah Diʼilii Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ atsá bitsiiʼ łigaaígíí · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ atsá łizhinígíí · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ atsá yishtłizhígíí · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ atsá yistłʼinígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ atsá yázhí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ atsá dinilzhinígíí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ atsá noodǫ́zígíí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ dziłtah atsá · Naakaii Łibáhí Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ atsá yishtłizhígíí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh bijáád łikizhígíí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ atsátsoh bitéél łigaaígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ atsá łibáhígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ atsá łizhin dóó łigaaígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ atsá naashchʼąąʼígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ atsázhiin · Shádiʼááhdę́ę́ʼ atsázhiin bitéél halchíʼígíí · Tó wónaanídę́ę́ʼ atsá łikizhígíí · Tó wónaanídę́ę́ʼ atsátsoh łikizhígíí

Atsáłchííʼ dóó bikʼéí

Atsáłchííʼ bijáád nineezí · Atsáłchííʼ yázhí · Atsáłgaii · Atseełgaii · Atseełtsoii · Atseełtsoii diłhiłígíí · Atseełtsoii łizhinígíí · Atseenoodǫ́ǫzii · Béésh Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ ginítsoh · Bilį́į́ʼ Ńdeiltihii Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Chʼah Diʼilii Bikéyahdę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Dziłtah atsáłchííʼ · Dziłtah giní diłhiłí · Eʼeʼaahjí Tónteeldę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Giní bijáád łichíʼígíí · Giní binághah halchíiʼii · Giní binákʼee halzhinígíí · Giní bitéél halzhinígíí · Giní bitéél łigaaígíí · Giní bitłʼaakááʼ łigaaígíí · Giní bitseeʼ noodǫ́zígíí · Giní bitsiiʼ łigaaígíí · Giní diłhiłí bidaaʼ łichíʼígíí · Giní łibáago noodǫ́zígíí · Giníłchííʼ binááʼ łigaaígíí · Ginítsoh · Ginítsoh diłhiłí · Haʼaʼaahdę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Kéyah Ałkééʼ Naaznilgo Dah Ndaaʼeełídę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ giní łibáhígíí · Naakaii Nátʼohí Bikéyahdę́ę́ʼ ginítsoh diłhiłí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ giní tsįyaalzhahígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Náátsʼózídę́ę́ʼ atseełtsoii · Séíbąąh Hatsohdę́ę́ʼ nahachagii haalzheehii · Shádiʼááhdę́ę́ʼ ginítsoh diłhiłí · Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ atseełtsoii · Tábąąh atsáłchííʼ · Tábąąh giníłchííʼ · Tó wónaanídę́ę́ʼ atsáłchííʼ · Tsintah giníłchííʼ · Tsinyiʼ atsáłchííʼ · Wóhaalzheehí

Chʼiltaatʼagii
 dóó Tsintaatʼagii

Bitsįʼ Yishtłizhii Tónteeldę́ę́ʼ chʼiltaatʼagii · Chʼiltaatʼagii (íiyisígíí) · Chʼiltaatʼagii bitéél łigaaígíí · Chʼiltaatʼagii dinilbáhígíí · Chʼiltaatʼagii łibáhígíí · Chʼiltaatʼagii łikizhígíí · Chʼiltaatʼagii łizhin dóó łigaaígíí · Chʼiltaatʼagii łizhinígíí · Dáʼákʼehdi chʼiltaatʼagii · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ chʼiltaatʼagii · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ chʼiltaatʼagii · Náátsʼózídę́ę́ʼ chʼiltaatʼagii · Shádiʼááhdę́ę́ʼ chʼiltaatʼagii · Tó wónaanídę́ę́ʼ chʼiltaatʼagii

Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ tsintaatʼagii · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ tsintaatʼagii

Giníłbáhí dóó Tsįyaalzhahí

Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ giníłbáhí · Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Chooyééł Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ giníłbáhí bitéél halchíʼígíí · Dzílí · Giníłbáhí (íiyisígíí) · Giníłbáhí bidaaʼ łichíʼígíí · Giníłbáhí bitłʼaaʼ łigaaígíí · Giníłbáhí bitłʼaaʼ noodǫ́zígíí · Giníłbáhí bitseeʼ dah dzilgaaígíí · Giníłbáhí bitseeʼ nineezígíí · Giníłbáhí diłhiłígíí · Giníłbáhí łigaaígíí · Giníłbáhí ntsxaaígíí · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ giníłbáhí bitéél halchíʼígíí · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ tsįyaalzhahí bitéél łigaaígíí · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ tsįyaalzhahí łibáhígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ giníłbáhí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ giníłchííʼ · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ giníłbáhí · Náátsʼózídę́ę́ʼ giníłbáhí · Náátsʼózídę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Táłkááʼ Diłhiłii Bikéyahdę́ę́ʼ giníłbáhí · Tó wónaanídę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Tsiikʼi Déíbaalí Bikéyahdę́ę́ʼ tsįyaalzhahí · Tsiiʼyishbizhí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ giníłbáhí · Tsįyaalzhahí (íiyisígíí) · Tsįyaalzhahí bijáád łichíʼígíí · Tsįyaalzhahí bitéél halchíʼígíí · Tsįyaalzhahí bitéél łigaaígíí · Tsįyaalzhahí łibáhígíí · Tsįyaalzhahí łizhinígíí · Tsįyaalzhahí yázhí · Tsįyaalzhahíchilí

Tłʼiish hadaalzheehii
(dóó bikʼéí)

Atsá binákʼee halchíiʼii · Bitsįʼ Yishtłizhii Tónteeldę́ę́ʼ tłʼiish haalzheehii · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ atsátsoh · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ tłʼiish haalzheehii · Tábąąh tłʼiish haalzheehii · Tłʼiish haalzheehii bitéél halzhinígíí · Tłʼiish haalzheehii bitsiitʼáád halzhinígíí · Tłʼiish haalzheehii dinilzhinígíí · Tłʼiish haalzheehii łibáhígíí · Tłʼiish haalzheehii noodǫ́zígíí · Tłʼiish haalzheehii yishtłizhígíí · Tłʼiish haalzheehii yistłʼinígíí

Tó wónaanídę́ę́ʼ jeeshóóʼ

Biʼééʼ Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ jeeshóóʼ · Dííłdzid jeeshóóʼ · Hashtłʼish jeeshóóʼ · Jeeshóóʼ ałchozhígíí · Jeeshóóʼ bidaaʼ áłtsʼózígíí · Jeeshóóʼ binátsįʼgoʼ hólóní · Jeeshóóʼ bitłʼaakááʼ łigaaígíí · Jeeshóóʼ bitsiiłgaaígíí · Jeeshóóʼ bitsiiʼ tʼáá łichíʼígíí · Jeeshóóʼ dinilzhinígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ jeeshóóʼ · Séítah jeeshóóʼ · Shádiʼááhjí Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jeeshóóʼ · Tééh jeeshóóʼ · Tsétah jeeshóóʼ łibáhí

Jeeshóóʼ

Hodíłchʼil jeeshóóʼ · Jeeshóóʼ (íiyisígíí) · Jeeshóóʼ bitsiiłtsooí · Jeeshóóʼ łizhinígíí · Jeeshóótsoh · Jeeshóótsoh bitsiiłtsooí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jeeshóóʼ

Giní jáádnézí · Táłkááʼ naalzheehí