Tsinyiʼ tsídii yádíłtiihí bitsiiʼ łibáhígíí


yótʼáahdi naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bitsiitsʼiin Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Tsídii Tsídii ndaatʼáʼii Yótʼáahdi tsídii Tsídii tsídígíí Tsinyiʼ tsídii yádíłtiihí bitsiiʼ łibáhígíí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo Xenoligea montana wolyé

chʼosh deildeełígíí
(kéyah beʼelyaaígíí ádin)

Tsinyiʼ tsídii yádíłtiihí bitsiiʼ łibáhígíí éí tsídii tsídígíí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Haʼaʼaahjí Tónteel bikáaʼdi kéyah dah naaʼeełí léiʼ bikáaʼgi hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Xenoligea montana" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ

[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí tsídii éí 4–5di asdzoh^[?] áníłtso. Bitsʼíís éí ligai; bitsiiʼ dóó binághah dóó bitseeʼ éí łibá; bidaaʼ éí łibá dóó áłtsʼóózí.

Tsinyiʼ tsídii yádíłtiihí bitsiiʼ łibáhígíí éí chʼosh yázhí dóó chʼil binááʼ dóó naʼashjéʼii dóó jááłánii yildeeł.

Tsídii tsídígíí
Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ ayáásh (Acanthisitti) · Chʼiyíítʼogii dóó bikʼéí (Tyranni) Atʼąątah tsídii (Chloropseidae) · Chʼagii dóó bikʼéí (Icteridae) · Chʼil bijeeh deidlání dóó Naʼashjéʼii hadaalzheehii (Nectariniidae) · Chʼíshiibeezhii dóó bikʼéí (Paroidea) · Dahtsʼaaʼ deiłchozhii (Dicaeidae) · Daakʼíjíjinii dóó Tsinyiʼ táshchozhii (Artamidae) · Dólii dóó Bisii dóó bikʼéí (Turdidae) · Gáagii dóó Tsídii bitʼatah hózhóón dóó bikʼéí (Corvoidea) · Jádídlǫ́ʼii dóó Tsé noolchʼóshii dóó bikʼéí (Troglodytidae) · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ tsintaalzhahii dóó bikʼéí (Vangidae) · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ ayáásh (Maluridae) · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ téél halchíʼí dóó bikʼéí (Petroicidae) · Tsídii dadinoodí dóó bikʼéí (Meliphagidae) · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsineeshbízhii (Climacteridae) · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ yádadíłtihii (Acanthizidae) · Nátsʼiingoʼí dóó Nákʼeehiłii (Platysteiridae) · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ chʼiltaalzhahii (Malaconotidae) · Shádiʼááhdę́ę́ʼ tsídii ndaashchʼąąʼígíí dóó bikʼéí (Thraupidae) · Tsídiiłhiłii (Viduidae) · Tsiitʼáád łitsoii yázhí (Regulidae) · Tááʼyaʼniiltʼóshii dóó bikʼéí (Cardinalidae) · Táshchozhii dóó Dijádídlǫ́ʼí dóó bikʼéí (Sylvioidea) · Tó wónaanídę́ę́ʼ tsídiishtłizhí (Prunellidae) · Tó wónaanídę́ę́ʼ choozhghalii dóó bikʼéí (Orioloidea) · Tó wónaanídę́ę́ʼ chʼagiiłkizhí dóó bikʼéí (Sturnidae) · Tó wónaanídę́ę́ʼ dilchʼóshii ndaashchʼąąʼígíí (Estrildidae) · Tó wónaanídę́ę́ʼ dǫ́ʼiiyiyiitsahí (Muscicapidae) · Tó wónaanídę́ę́ʼ tsídiiłbáhí (Passeridae) · Tó wónaanídę́ę́ʼ tsídiiłbáhí ndaashchʼąąʼígíí (Emberizidae) · Tó wónaanídę́ę́ʼ tsídiiłtsooí dóó Jiinííhí dóó bikʼéí (Fringillidae) · Tseedeidiłtazii dóó Biibii (Motacillidae) · Tsídii dahałbįʼí dóó Mósíʼiinééʼí (Ptilonorhynchidae) · Tsídii ndaʼatłʼoʼí (Ploceidae) · Tsídiiłbáhí dóó Dilchʼóshii (Passerellidae) · Tsídiiłbáhí késhgaaní dóó Hakʼaz tsídiiłbáhí (Calcariidae) · Tsin yąąh dzootʼihí (Sittidae) · Tsineeshbízhii (Certhiidae) · Tsinlátah yádadíłtihii (Parulidae) · Tsʼíʼiiyiyiitsahí (Polioptilidae) · Chʼosh ditłʼooí deildeełí dóó bikʼéí (Campephagidae) · Zahalánii (Mimidae)
Atʼąątah tsídii bitʼaʼ łizhin dóó łigaaígíí	Biʼééʼ Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąątah tsídii bitʼaʼ łizhin dóó łigaaígíí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąątah tsídii bitʼaʼ łizhin dóó łigaaígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ atʼąątah tsídii bitʼaʼ łizhin dóó łigaaígíí
Chʼil bijeeh deidlánítsoh bitseeʼ nineezígíí	Chʼilátah hózhóón bijeeh yidlánítsoh bitseeʼ nineezígíí · Tsintah chʼil bijeeh yidlánítsoh bitseeʼ nineezígíí
Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ biibiiʼii	Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ biibiiʼii dibéłchíʼígíí · Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ biibiiʼii łigaaígíí · Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ biibiiʼii łitsooígíí
Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ atʼaʼ yiltseeʼí	Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ atʼaʼ yiltseeʼí diłhiłígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ atʼaʼ yiltseeʼí nizhónígíí
Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ chʼizhaazhii	Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ chʼizhaazhii bitsiitʼáád dibéłchíʼígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ chʼizhaazhii bitsiitʼáád halbáhígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ chʼizhaazhii dibéłchíʼígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ chʼizhaazhii yishtłizhígíí
Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsídii daachʼį́dí	Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsídii daachʼį́dí binátsʼiin halchíʼígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsídii daachʼį́dí bitsiitʼáád halzhinígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsídii daachʼį́dí łikizhígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsídii daachʼį́dí yistłʼinígíí
Nástą́ą́kááʼ ndaakaaígíí	Nástą́ą́kááʼ naagháhii bitsiiʼ łibáhígíí · Nástą́ą́kááʼ naagháhii bitsiiʼ łizhinígíí
Tábąąh ayááshiłzhiin	Tábąąh ayááshiłzhiin bitsiitʼáád łigaaígíí · Tábąąh ayááshiłzhiin bizééʼ halchíʼígíí · Tábąąh ayááshiłzhiin bizééʼ łigaaígíí · Tábąąh ayááshiłzhiin dinilzhinígíí · Tábąąh ayááshiłzhiin łibáhígíí
Tééh łį́į́kááʼ dah sidáhí	Tééh łį́į́kááʼ dah sidáhí bidaaʼ łichíʼígíí · Tééh łį́į́kááʼ dah sidáhí bidaaʼ łitsooígíí
Tsétah tsídii nahatʼeʼígíí	Tsétah tsídii nahatʼeʼí bitéél halchíʼígíí · Tsétah tsídii nahatʼeʼí bitéél yishtłizhígíí
Tsídiisháshii	Binááʼádaałtsʼózí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ tsídiisháshii · Tó wónaanídę́ę́ʼ tsídiisháshii · Tsídiisháshii łitsooígíí Atʼaʼ yiltʼąąʼítah tsídiiłkizhii · Tsídiisháshiiłbáhí
Tsiinoodǫ́ǫzii	Tsiinoodǫ́ǫzii bitéél łitsxooígíí · Tsiinoodǫ́ǫzii bitʼaʼ diłhiłígíí · Tsiinoodǫ́ǫzii bitʼaʼ noodǫ́zígíí
Atʼaʼ yiltʼąąʼítah tsídii bitsiitʼáád halzhinígíí · Ayááshiłtsxoii · Daałchíiʼii łizhin dóó łigaaígíí · Dziłtátʼah tsídii bitsiiyah łigaaígíí · Ghą́ą́dootłʼizhii · Ghą́ą́halchíiʼii · Hodíłchʼiltah tsídii yádíłtiihí binááʼ łichíʼígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsídii daantélí bitéél łitsooígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ tsin yąąh dzootʼihí naashchʼąąʼígíí · Nátsįʼgoʼ dootłʼizhí · Náátsʼózídę́ę́ʼ noołnahii binátsʼiin łigaaígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ nákʼeeshzhiin · Shádiʼááhdę́ę́ʼ nátsʼįįłchíiʼii · Shádiʼááhdę́ę́ʼ zééhaltsoii · Tséneeshbízhii · Tsídiidaaʼilí dibéłchíʼígíí · Tsídiilzhólí łichííʼ dóó łizhinígíí · Tsídii yádíłtiihí bitsiiʼ łitsooígíí · Tsídii yádíłtiihí łibá dóó łitsooígíí · Tsinyiʼ tsídii yádíłtiihí bitsiiʼ łibáhígíí · Tsiitʼáád halchíiʼii · Tsʼitsʼiʼii · Zééyistłʼinii