Náátsʼózídę́ę́ʼ tsintah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
yótʼáahdi naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Jaaʼabaní dóó Jaaniłtsʼílí dóó bikʼéí Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí
Náátsʼózídę́ę́ʼ
tsintah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Rhinolophus trifoliatus
wolyé
Binááʼádaałtsʼózíidi kéyah naaznilígíí 
dóó Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łání
chʼosh deildeełígíí

Náátsʼózídę́ę́ʼ tsintah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí éí jaaʼabaní dóó jaaʼniłtsʼílí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Shádiʼááhjí Binááʼádaałtsʼózíidi dóó Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídi hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Rhinolophus trifoliatus" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí jaaʼabaní bitʼaʼ éí 8–12di asdzoh[?] áníłnééz; bitsʼíís éí 2–3di asdzoh áníłnééz. Bitsʼíís éí łiba dóó yishtłizhgo naashchʼąąʼ; bitéél dóó bitłʼaaʼ éí halbá; bitʼaʼ dóó bijaaʼ éí dinilzhin; bíchį́į́h éí łį́į́ʼ bikeeʼ nahalin jiní.

Náátsʼózídę́ę́ʼ tsintah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí éí chéłchaaʼ dóó tsʼíʼii dóó tséʼédǫ́ʼii haalzheehgo naatʼá.

Jaaʼabaní gahzééʼí · Jaaʼabaní gahzééʼí ntsaaígíí · Jaaʼabaníchilí bíchį́į́h tʼáá łichíʼígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bijaaʼ łitsooígíí

Jaaʼabaní bitseeʼ áłtsʼózígíí · Jaaʼabaní yázhí bitseeʼ áłtsʼózígíí

Jaaʼabaní binághah tʼáá halchíʼígíí · Tsintah jaaʼabaní bidághaaʼ hólóní · Tsinyiʼ jaaʼabaní bidághaaʼ hólóní

Jaaʼabaní
bitʼaʼ nineezígíí

Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí · Tó wónaanídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí

Jaaʼabaní
bitseeʼ dahólónígíí

Ahééháshį́į́hdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Akałii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Biʼééʼ Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Chooyééł Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Haʼaʼaahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Jaaʼabaní bighaaʼ ádiní · Jaaʼabaní bijaaʼ nteelígíí · Jaaʼabaní bitseeʼ hólóní (íiyisígíí) · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Naakaii Łibáhí Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní łibáhígíí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní yázhí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní dibéłchíʼígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní łichíʼígíí · Táłkááʼ Bighan Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ hólóní

Jaaʼabaní yilzhólí bitseeʼ dahólónígíí

Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní yilzhólí bitseeʼ hólóní · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní yilzhólí bitseeʼ hólóní · Táłkááʼ Bighan Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní yilzhólí bitseeʼ hólóní

Jaaʼabaní niłchxoní

Bitsįʼ Yishtłizhii Tónteeldę́ę́ʼ jaaʼabaní niłchxoní · Eʼeʼaahjí Tónteeldę́ę́ʼ jaaʼabaní niłchxoní · Jaaʼabaní niłchxoní bíchį́į́h nineezígíí · Jaaʼabaní niłchxoní dibéłchíʼígíí · Jaaʼabaní niłchxoní ditsʼózígíí · Jaaʼabaní niłchxoní łibáhígíí · Jaaʼabaní niłchxoní łigaaígíí · Jaaʼabaní niłchxoní ntsaaígíí · Jaaʼabaní niłchxoní yázhí · Kéyah dah naaʼeełídę́ę́ʼ jaaʼabaní niłchxoní · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní niłchxoní

Jishcháaʼtah jaaʼabaní

Jishcháaʼtah jaaʼabaní bidághaaʼ łizhinígíí · Jishcháaʼtah jaaʼabaní bitéél łigaaígíí · Jishcháaʼtah jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ jishcháaʼtah jaaʼabaní · Tónteel bibąąh jishcháaʼtah jaaʼabaní

Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí

Bichʼah Łichíiʼii Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Binááʼádaałtsʼózí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí yázhí · Bitsįʼ Yishtłizhii Tónteeldę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Biʼééʼ Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Chooyééł Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Hodíłchʼiltah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Kéyah Dańlínídę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí ditłʼooígíí · Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí łitsxooígíí · Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí ntsaaígíí · Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí yázhí · Naakaii Łibáhí Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ tsintah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Náátsʼózídę́ę́ʼ tsintah łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí yázhí · Shádiʼááhjí Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí · Tsiiʼyishbizhí Dineʼé Bikéyah Yázhídę́ę́ʼ łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí

Tó wónaanídę́ę́ʼ
atʼąąʼ yilchį́į́hí

Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí yishtłizhígíí · Atʼąąʼ yilchį́į́hí bitʼaʼ łizhinígíí · Atʼąąʼ yilchį́į́hí dibéłchíʼígíí · Atʼąąʼ yilchį́į́hí łibáhígíí · Atʼąąʼ yilchį́į́hí niłhinígíí · Biʼééʼ Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Dahoditłééʼgóó atʼąąʼ yilchį́į́hí · Dziłgaiitsoh Honeezkʼaziidę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Kéyah Dah Ndaaʼeełí Łánídę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Magí Bitseeʼ Noodǫ́zí Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Tséʼą́ąyiʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Tsintah atʼąąʼ yilchį́į́hí

Jaaʼniłtsʼílí
yił ahidaałtʼéhé

Jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé łitsooígíí · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé · Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé ntsaaígíí · Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé yázhí · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé

[Jaaʼabaní dadinilzhinígíí] · [Jaaʼabaní íiyisígíí] · [Mąʼii ndaatʼáʼii dóó bikʼéí]