Tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
HMS Illustrious, Tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé USS Harry S. Truman, USS Dwight D. Eisenhower Wááshindoon bisiláo nidáʼaałʼeeł, táágo ałkeeʼdéíʼeeł
HTMS Chakri Naruebet, USS Kitty Hawk Wááshindoon bisiláo nidáʼaałʼeeł, toneel bikáaʼgi

Tsin naaʼeeł chidí naaaʼí bee naagéhé éí siláołtsooʼiʼ nideełʼééł toontéél bikáágo, áádóó éí anáá holééhgo choʼį́į́h. Áádóó díí tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé éí too hónanigo áłnaadaʼooł, áádóó éí ałkʼiʼjiijááʼiʼdiʼ yiigáádiʼ niiʼoołgo, tʼáá toontéél bikáádiʼ tsin naaʼeeł siʼą́ą́hgo chidí naatʼaʼí bee nidaʼabaah. Díí tsin naaʼeeł ałdóʼ Wááshindoon bikéyah ałhidadiidzooígíí bee baʼahóyą́ą́hgo átʼé.

Nitʼą́ą́ʼ nahanéʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

1700–1900[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé éí ałtseʼ tʼáá tsin bee alyáágo chooʼį́į́h nitʼę́ę́h, díí éí niłchʼiʼ asooli bee naatʼaʼí bikáaʼgi nadiitʼáʼgo, áádóó beeʼadeis tʼį́į́h anaalʼį́į́h (bilagáana bizaadjiʼ éí observation deiłní). Díí éí 1700’s–1800’s yihah yę́ędą́ą́ʼ ákwiitʼéigo bilagáana choodaʼyoosʼį́į́hdiʼ (Íiyisiʼ éí bilagáana-American tʼáá biʼałkʼiijééʼ yę́ędą́ą́ʼ / American Civil War (1861–1865) wolyéego daʼhoogą́ą́ʼ).

1900–dóó bikʼijįʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

1903 yihah yę́ędą́ą́ʼ éí chidí naatʼaʼí tsin naaʼeeł yiikáági nandaʼgo baʼahódoolnį́į́ł haníígo hodeistʼąʼ, áádóó éí 1910 yihah yę́ędą́ą́ʼ éí chidí naatʼaʼí ałtsełá tsin naaʼeeł yiikáá doo nidiitʼáʼ, áádóó éí iidą́ą́ bilagáana bizaadjiʼ "seaplanes" wolyéego deiʼyiizhíʼ. Áádóó kwiishdę́ę́ hodéíshzhiizh doo éí tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee nágégéʼ nitsáágo, dóó nináʼkʼą́ą́sgo anáálʼį́į́hgo holzhiizh. 1920 yihah yę́ędą́ą́ʼ éí tʼáá yéigo bee daʼdeizhnish, iidą́ą́ tsin naaʼeeł nidaʼeełyę́ę́ʼ, "HMS Hermes, Hōshō, dóó Lexington-class" daalyéʼgo nidaʼeeł dóó adaalyá nitʼę́ę́h.

Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ yę́ędą́ą́ʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ (WW II) yę́ędą́ą́ʼ éí díí tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé tʼáá yéigo choozʼį́į́hdiʼ. Naaná iidą́ą́ ałdóʼ ákwiishʼį́į́h ałʼą́ą́h átʼéego adaalyá, łáʼ éí daʼnidaazgo adaalyá (díídigíí éí "militarized" wolyé áádóó tʼáá nidaʼabaah baʼadaalyá) naaná łaʼ éí adaałzooliʼ (díídigíí éí "light carriers" wolyé áádóó díí tsin naaʼeeł éí tʼoh convert adaalyá, ałtse éí tsin naaʼeeł hééł beeʼnaagéʼiʼ daʼniilį́į́h nitʼę́ę́ʼ). Tsin naaʼeeł adaałzooliʼígíí éí tsííłgo adaalyá binááʼádaałtsʼózí-Japanese biłdaʼhajiʼgą́ą́go. Naaná díí tsin naaʼeeł ałdóʼ tʼáá tsííłgo naaʼeełgo átʼé, naaná iidą́ą́ díí tsin naaʼeeł tsííłgo adaalyáʼígíí chidí naatʼaʼí bikáá doonádaʼdiitʼáʼ nidiʼ, doo chidí naatʼaʼí nidaʼnidahdaʼ. Naaná binááʼádaałtsʼózí-Jappanese ałdóʼ tʼáá ákwii tʼéigo tsin naaʼeeł hééł beeʼnaagéʼiʼ convert adáʼyiilá, akǫndiʼ díí tsin naaʼeeł convert adaalyáʼígíí doo łaʼ yáʼashoohgo adaalyágo; biniináʼ díí tsin naaʼeeł tʼáá dooʼhódináʼiʼ tóoł tłʼaahgoyáʼ adaʼhaazʼéél.

Áádóó binááʼádaałtsʼózí-Japanese bikʼéíʼ hódéísdlį́į́h doo kwiishdę́ę́ tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé tʼáá yéigo choozʼį́į́higíí, Wááshindoondę́ę́ʼ yáʼadaʼhónizį́į́h. Áádóó éí Wááshindoondę́ę́ʼ béeso chʼiʼhi déístʼą́ą́go bee bidaʼdéízhnish, díí tsin naaʼeeł ninaʼkʼą́ą́sgo dóó nitságoʼłaʼ adaalyá. Łaʼ tsin naaʼeeł adaalyáʼígíí éí "Supercarriers" wolyé, díí tsin naaʼeeł éí 700,000 tons adaʼniiłdas, łaʼ éí bitiisgo anaadaʼniiłdas. Áádóó kʼad tsin naaʼeeł chidí naatʼaʼí bee naagéhé nidaʼeełígíí éí łeetsoh yéénidaaʼeeł, áádóó díí biininá áádóó chidí bitoo iinákaaʼiʼnidiʼ biigą́ʼ. Áádóó tʼáá toontéél bikáádiʼ naaʼeeł łééh, siláołtsooí tʼéiyá atsáá nidaʼkááʼ.


Ałdóʼ yídííłtah...