Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search

Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ yę́ędą́ą́ʼ éí Tó Wónaanídę́ę́ʼ Bilagáana Bikéyahdi dóó Eʼeʼaahjí Tónteel nahósʼáʼdi, daʼahijoogą́ą́ʼ. Akwiishʼį́į́h kéyah bił hadaʼhaasdzodę́ę́ʼ bisiláołtsooí nidaazbaah. Bééshbichʼahí dóó áájiʼ dazʼlįʼígíí (Axis daalyéígíí) bił dahójoogą́ą́, áádóó łaʼ éí Allies daalyéigo daʼhiikáíʼ nitʼę́ę́h. Áádóó 100 damiiltsoh siláołtsooí nidaazbáá, díí átíísgoʼ kwíí tʼéigo siláołtsooí nidaazbáá. Naaná iidą́ą́ ałkʼiʼjiijééh yę́ędą́ą́ʼ tʼáá ałtsoʼ economy, industries, dóó scientificjiʼ ééhózhinígíí ałtso nidéítʼą́ʼ, hódiʼnǫǫnééł biniiyéʼ (Akʼéh daʼjidiʼdoolééł biniiyéʼ). Naaná 70 míiltsoh bílaʼashdlaʼí daʼneeznáʼ, iidą́ą́ʼ daʼahijoogą́ą́ʼígíí biniináʼ, ayiisígíí éí bílaʼashdlaʼí doo siláołtsooí danilííhnígíí daʼneezná.

Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ bahaneʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Áłtsé ałkʼiʼjiijééh yę́ędą́ą́ʼ éí Biniʼantʼą́ą́tsoh 1939 biyihah yę́ędą́ą́ʼ Bééshbichʼahí bisiláołtsooí Haltso Hóteelnii Bikéyah yiikʼiʼjééh, áádóó Tótaʼ Dineʼé Bikéyah, Dáághahii, dóó Tó tʼáʼ kéyah dineʼé toohoʼnaniʼdiʼ kéyah daʼyótʼą́ą́ʼígíí bidineʼé ałdóʼ akááʼííjééh[? 1]. Naaná Belligerants bisiláołtsooí ałdóʼ iináneekáí, díí éí Marco Polo Bridge Incident áhótʼį́į́h dóó bikéédoo. Naaná Amééwika éí Pearl Harbordi bikʼiʼdah azná (Niłchʼiʼtsoh 07, 1941 yihah yę́ędą́ą́ʼ ahótʼį́į́hdiʼ) doobikʼiʼjiʼ iináʼdiikáí, Binááʼádaałtsʼózí akʼiʼdaʼazná.


Biʼééʼ łiichʼiʼ dóó Wááshindoon bikéyah ashdládiin áłhiihdidzoígíí éí akáá hakáí (Superpowers déíłniʼhigíí). Áádóó Allies akʼéʼdaʼ deesdlį́į́h dóó bikʼiʼjįʼ éí Nahasdzáán Bikáaʼgi Kéyah Naaznilgo Ałhidadiidzooígíí[? 2] woolyégo aalyáʼ, áádóó yéigo ánaa náhódoolééłdaʼ biinéʼ, áádóó dooʼakwiitʼéigo ałkʼiʼnájiʼ doojááhdaʼ biniiyéʼ aalyáʼ. Naaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼ yę́ędą́ą́ʼ dooʼbikʼiʼjįʼ ałdóʼ "decolonization" woolyégo beeʼdaʼdéézhnish: Asiadi, dóó Naakaii Łizhiní Bikéyah bikáádiʼ.

Bééshbichʼahí bisiláołtsooí, 1935 Nuremberg Rally.
Binááʼádaałtsʼózí bisiláołtsooí nidaʼbáá Battle of Kanton.
Diné bisiláołtsooí éélkid.

  1. ^ "British Dominions"
  2. ^ "United Nations"


Ałdóʼ yídííłtah...