Tsin bineestʼąʼ yiyiitsahí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
yótʼáahdi naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bitsiitsʼiin Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Tsídii Tsídii ndaatʼáʼii Yótʼáahdi tsídii Tsídii tsídígíí Chʼiyíítʼogii dóó bikʼéí Chʼiyíítʼogii dóó Wódayiitsahí dóó bikʼéí
Tsin bineestʼąʼ yiyiitsahí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Legatus leucophaius
wolyé
Shádiʼááhjí Kéyah Dah Siʼánígíí
naaldeehii daʼałchozhígíí

(kéyah beʼelyaaígíí ádin)

Tsin bineestʼąʼ yiyiitsahí éí tsídii tsídígíí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Naakaii Bikéyahdi dóó Shádiʼááhjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Legatus leucophaius" deiłníigo dayózhí (tʼáá díí tʼéiyá tsídii "Legatus"-jí atah yisdzoh).

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí tsídii éí 5–7di asdzoh[?] áníłtso. Bitsʼíís éí dinilzhin; bizééʼ dóó bitéél éí łigai dóó diłhiłgo noodǫ́ǫ́z; binátsʼiin éí łigai; binákʼee éí halzhin; bidaaʼ éí diłhił.

Tsin bineestʼąʼ yiyiitsahí éí dzidzé dóó tsin bineestʼąʼ yiłchozh.

Dǫ́ʼiiyiyiitsahí bikʼos łigaaígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí binághah halbáhígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí bitéél dinilbáhígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí bizééʼ łigaaígíí · Tłʼohtah dǫ́ʼiiyiyiitsahí

Haltsooítah wóyiyiitsahí tseechʼį́dígíí · Haltsooítah wóyiyiitsahí bitłʼaaʼ halchíʼígíí
Wóyiyiitsahí binákʼee łigaaígíí · Wóyiyiitsahí binátsʼiin łitsooígíí · Wóyiyiitsahí bitsiitʼáád łitsooígíí · Wóyiyiitsahí łibá dóó dibéłchíʼígíí · Wóyiyiitsahí łitsooígíí · Wóyiyiitsahí yishtłizhgo łibáhígíí

Tseekʼíjíjinii bitłʼaaʼ dibéłchíʼígíí · Tsin bineestʼąʼ yiyiitsahí

Chʼiyíítʼogiishzhiin

Chʼiyíítʼogii bitseeʼ dibéłchíʼígíí · Chʼiyíítʼogii diłhiłígíí · Chʼiyíítʼogiishzhiin bidaaʼ dootłʼizhígíí · Chʼiyíítʼogiishzhiin bitéél halbáhígíí · Chʼiyíítʼogiishzhiin bitʼayaa łigaaígíí · Dziłtah chʼiyíítʼogiishzhiin · Haltsooítah chʼiyíítʼogiishzhiin · Shádiʼááh biyaadę́ę́ʼ chʼiyíítʼogiishzhiin · Tábąąh chʼiyíítʼogiishzhiin · Tsintah chʼiyíítʼogiishzhiin

Daantélí daaltsooígíí

Daantélí bitéél łitsooígíí · Daantélí bitsiitʼáád halbáhígíí · Daantélí bitʼaʼ łitsooígíí · Daantélí diłhiłgo łitsooígíí · Daantélí diniltsooígíí

Dǫ́ʼiidayiitsahí daaltsxooígíí

Dǫ́ʼiiyiyiitsahí binághah łitsxooígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí diłhiłgo łitsxooígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí diniltsxooígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí łitsxooí binááʼ łigaaígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí łitsxooí bitseeʼ dibéłchíʼígíí · Dǫ́ʼiiyiyiitsahí łitsxooí bitsiiʼ łibáhígíí

Dziłtah wódayiitsahí

Dziłtah wóyiyiitsahí binátsʼiin łigaaígíí · Dziłtah wóyiyiitsahí bitʼaʼ noodǫ́zígíí · Dziłtah wóyiyiitsahí bitseeʼ łigaaígíí · Dziłtah wóyiyiitsahí bitłʼaaʼ łitsooígíí · Dziłtah wóyiyiitsahí bizééʼ łigaaígíí

Hodíłchʼiltah wódayiitsahí

Atʼaʼ yiltʼąąʼítah wóyiyiitsahí · Hodíłchʼiltah wóyiyiitsahí bizééʼ noodǫ́zígíí · Hodíłchʼiltah wóyiyiitsahí łibáhígíí

Tábąąh dǫ́ʼiidayiitsahíłtsooí

Béésh Łigaii Bikéyahdę́ę́ʼ tábąąh dǫ́ʼiiyiyiitsahíłtsooí · Jeeshóóʼ Bidziildę́ę́ʼ tábąąh dǫ́ʼiiyiyiitsahíłtsooí · Tábąąh dǫ́ʼiiyiyiitsahíłtsooí binátsʼiin łibáhígíí · Tábąąh dǫ́ʼiiyiyiitsahíłtsooí binátsʼiin łigaaígíí · Tábąąh dǫ́ʼiiyiyiitsahíłtsooí chʼizhaazhígíí

Tseekʼíjíjinii

Tseekʼíjíjinii binááʼ łichxíʼígíí · Tseekʼíjíjinii binághah dibéłchíʼígíí · Tseekʼíjíjinii bitłʼaakááʼ łigaaígíí · Tseekʼíjíjinii bitsiitʼáád halzhinígíí · Tseekʼíjíjinii łibáhígíí · Tseekʼíjíjinii łigaaígíí

Tsinyiʼ daantélí

Tsinyiʼ daantélí binákʼee łigaaígíí · Tsinyiʼ daantélí bitéél halchíʼígíí · Tsinyiʼ daantélí yishtłizhígíí

Wódayiitsahítsoh

Wóyiyiitsahítsoh bidaaʼ łizhinígíí · Wóyiyiitsahítsoh bitéél halbáhígíí · Wóyiyiitsahítsoh bitseeʼ łigaaígíí · Wóyiyiitsahítsoh yázhí

Wódayiitsahíłbáí

Tábąąh wóyiyiitsahíłbáí bitʼaʼ dibéłchíʼígíí · Tábąąh wóyiyiitsahíłbáí bitseeʼ diłhiłígíí · Tábąąh wóyiyiitsahíłbáí bitsiiʼ diłhiłígíí · Wóyiyiitsahíłbáí bitłʼaaʼ łigaaígíí · Wóyiyiitsahíłbáí bitsiitʼáád diłhiłígíí · Wóyiyiitsahíłbáí bitsiitʼáád dinilgaaígíí

Wódayiitsahíshzhiin

Dziłtah wóyiyiitsahíshzhiin binághah halchíʼígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ wóyiyiitsahíshzhiin binághah halchíʼígíí

Wódayiitsahí daantélí

Daantélí bitseeʼ dibéłchíʼígíí · Daantélí bitseeʼ łibáhígíí · Lókʼaatah daantélí

[Chʼiyíítʼogii dibéłchíʼígíí] · [Chʼiyíítʼogii daashtłizhígíí] · [Dibéʼniiʼí dóó Bííwiiʼii dóó bikʼéí] · [Dǫ́ʼiidayiitsahí daalchíʼígíí] · [Dǫ́ʼiidayiitsahí daaltsooígíí dóó Chʼiyíítʼogii] · [Halgaiitah dǫ́ʼiidayiitsahí] · [Shádiʼááhdę́ę́ʼ chʼíshiibeezhii yił ahidaałtʼéhé] · [Shádiʼááhdę́ę́ʼ dǫ́ʼiidayiitsahíchilí dóó bikʼéí] · [Tsilhazésii dóó bikʼéí] · [Tsinlátah wódayiitsahí] · [Tsintah wódayiitsahí] · [Tsįyaatsiiłchííʼ dóó bikʼéí] · [Wódayiitsahí yázhí dóó bikʼéí]