Jaaʼabaní ałchozhí ntsaaígíí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
yótʼáahdi naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Jaaʼabaní dóó Jaaniłtsʼílí dóó bikʼéí Jaaʼabaní dadinilzhinígíí Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní daʼałchozhígíí
Jaaʼabaní ałchozhí ntsaaígíí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Artibeus lituratus
wolyé
Shádiʼááhjí Kéyah Dah Siʼánígíí 
dóó Kéyah Dah Siʼánígíí beʼałníiʼdi
naaldeehii daʼałchozhígíí

Jaaʼabaní ałchozhí ntsaaígíí éí jaaʼabaní dóó jaaʼniłtsʼílí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Shádiʼááhjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Artibeus lituratus" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí jaaʼabaní bitʼaʼ éí 8–10di asdzoh[?] áníłnééz; bitsʼíís éí 2–4di asdzoh áníłnééz. Bitsʼíís éí łibá dóó yishtłizhgo naashchʼąąʼ; bitéél éí halbá; binátsʼiin dóó bináyaa éí dah dzígai; bitʼaʼ dóó bijaaʼ éí dinilzhin; binááʼ éí áłtsʼíísí.

Jaaʼabaní ałchozhí ntsaaígíí éí tsin bineestʼąʼ dóó hashkʼaan dóó dzidzé yiłchozh łeh; tsʼíʼii dóó tséʼédǫ́ʼii éí bichʼiyąʼ ałdóʼ.

Ahééháshį́į́hdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Akałii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní niłhinígíí · Atʼąąʼtah jaaʼabaní łigaaígíí · Atʼąąʼ yilchį́į́hí ditłʼooígíí · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní biniiʼ noodǫ́zígíí · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní yishtłizhígíí · Hoshtah jaaʼabaní · Jaaʼniłtsʼílí bíchį́į́h diʼilígíí · Jaaʼniłtsʼílí bizábąąh daʼítsaʼígíí · Jaaʼniłtsʼílí łichíʼígíí · Jaaʼabaní ałchozhí bijaaʼ łitsooígíí · Jaaʼabaní ałchozhí yilzhólígíí · Jaaʼabaní bijaaʼ łitsooígíí · Jaaʼabaní bijaaʼ ntsaaígíí · Jaaʼabaní biniiʼ niiłtsǫǫzígíí · Jaaʼabaní biniiʼ noodǫ́zígíí · Jaaʼabaní bitéél łitsxooígíí · Jaaʼabaní diltłish yilchį́į́hí · Jaaʼabaní naalzheehii · Jaaʼabaní noodǫ́zí bijaaʼ łitsooígíí · Jaaʼabaní tsiiʼdétáán yilchį́į́hí dibéłchíʼígíí · Jaaʼabaní tsiiʼdétáán yilchį́į́hí dinilgaaígíí · Kéyah dah naaʼeełídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní yishtłizhígíí · Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní tseechʼį́dígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ ádiní · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí · Naakaii Nátʼohí Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dinilzhinígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bijaaʼ ntsaaígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ ádiní · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bizééʼ łigaaígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní diłhiłígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní ditłʼooígíí · Tsintah jaaʼabaní

Dił deidláanii

Dił yidláanii bijáád ditłʼooígíí · Dił yidláanii bitʼaʼ łigaaígíí · Dił yidláanii íiyisígíí

Jaaʼabaní bíchį́į́hnézí

Jaaʼabaní bíchį́į́hnézí yázhí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́hnézí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́hnézí

Jaaʼabaní bíchį́į́h nteelígíí

Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́h nteelígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́h nteelígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní biniiʼ noodǫ́zígíí

Jaaʼabaní binááʼtsohí

Ałhidadiikʼą́ Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní binááʼtsohí · Jaaʼabaní binááʼtsohí ditłʼooígíí · Jaaʼabaní binááʼtsohí yázhí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní binááʼtsohí

Jaaʼabaní biwos łitsooígíí

Haltsooítah jaaʼabaní biwos łitsooígíí · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní biwos łitsooígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní biwos łitsooígíí

Shádiʼááhdę́ę́ʼ
jaaʼabaní dahdeitį́hígíí

Dibénééz Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí

Shádiʼááhdę́ę́ʼ
jaaʼabaní daʼałchozhígíí

Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní yázhí · Hashkʼaantah jaaʼabaní · Jaaʼabaní ałchozhí diłhiłígíí · Jaaʼabaní ałchozhí íiyisígíí · Jaaʼabaní ałchozhí ntsaaígíí · Jaaʼabaní ałchozhí yázhí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní ałchozhí

Shádiʼááhdę́ę́ʼ
jaaʼabaní tseechʼį́dígíí

Jaaʼabaní tseechʼį́dí dibéłchíʼígíí · Jaaʼabaní tseechʼį́dí diłhiłígíí · Jaaʼabaní tseechʼį́dí yilzhólígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní tseechʼį́dígíí