Dibénééz Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí


yótʼáahdi naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Jaaʼabaní dóó Jaaniłtsʼílí dóó bikʼéí Jaaʼabaní dadinilzhinígíí Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahdeitį́hígíí Dibénééz Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí

Ndaʼałkaahí bikʼehgo Lonchophylla robusta wolyé
Shádiʼááhjí Kéyah Dah Siʼánígíí dóó Kéyah Dah Siʼánígíí beʼałníiʼdi
naaldeehii daʼałchozhígíí

Dibénééz Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí éí jaaʼabaní dóó jaaʼniłtsʼílí dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí Shádiʼááhjí kéyah dah siʼánígíí bikááʼgóó hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Lonchophylla robusta" deiłníigo dayózhí.

Ánoolinígíí dóó bichʼiyąʼ

[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]

Díí jaaʼabaní bitʼaʼ éí 10–11di asdzoh^[?] áníłnééz; bitsʼíís éí 2–3di asdzoh áníłnééz. Bitsʼíís éí diniltso dóó yishtłizhgo naashchʼąąʼ; bitʼaʼ dóó bijaaʼ éí dibéłchíʼí; binááʼ éí áłtsʼíísí.

Dibénééz Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí éí dahiitį́hiigi átʼéego naatʼá dóó chʼil dóó hosh bijeeh yidlą́.

Jaaʼabaní dadinilzhinígíí
Ahééháshį́į́hdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Akałii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní niłhinígíí · Atʼąąʼtah jaaʼabaní łigaaígíí · Atʼąąʼ yilchį́į́hí ditłʼooígíí · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní biniiʼ noodǫ́zígíí · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní yishtłizhígíí · Hoshtah jaaʼabaní · Jaaʼniłtsʼílí bíchį́į́h diʼilígíí · Jaaʼniłtsʼílí bizábąąh daʼítsaʼígíí · Jaaʼniłtsʼílí łichíʼígíí · Jaaʼabaní ałchozhí bijaaʼ łitsooígíí · Jaaʼabaní ałchozhí yilzhólígíí · Jaaʼabaní bijaaʼ łitsooígíí · Jaaʼabaní bijaaʼ ntsaaígíí · Jaaʼabaní biniiʼ niiłtsǫǫzígíí · Jaaʼabaní biniiʼ noodǫ́zígíí · Jaaʼabaní bitéél łitsxooígíí · Jaaʼabaní diltłish yilchį́į́hí · Jaaʼabaní naalzheehii · Jaaʼabaní noodǫ́zí bijaaʼ łitsooígíí · Jaaʼabaní tsiiʼdétáán yilchį́į́hí dibéłchíʼígíí · Jaaʼabaní tsiiʼdétáán yilchį́į́hí dinilgaaígíí · Kéyah dah naaʼeełídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní yishtłizhígíí · Łeesdísí Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní tseechʼį́dígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ ádiní · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí · Naakaii Nátʼohí Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dinilzhinígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bijaaʼ ntsaaígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitseeʼ ádiní · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitsooʼ nineezígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bizééʼ łigaaígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní diłhiłígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní ditłʼooígíí · Tsintah jaaʼabaní
Dił deidláanii	Dił yidláanii bijáád ditłʼooígíí · Dił yidláanii bitʼaʼ łigaaígíí · Dił yidláanii íiyisígíí
Jaaʼabaní bíchį́į́hnézí	Jaaʼabaní bíchį́į́hnézí yázhí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́hnézí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́hnézí
Jaaʼabaní bíchį́į́h nteelígíí	Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́h nteelígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní bíchį́į́h nteelígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní biniiʼ noodǫ́zígíí
Jaaʼabaní binááʼtsohí	Ałhidadiikʼą́ Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní binááʼtsohí · Jaaʼabaní binááʼtsohí ditłʼooígíí · Jaaʼabaní binááʼtsohí yázhí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní binááʼtsohí
Jaaʼabaní biwos łitsooígíí	Haltsooítah jaaʼabaní biwos łitsooígíí · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní biwos łitsooígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní biwos łitsooígíí
Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahdeitį́hígíí	Dibénééz Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí · Kintaaʼanéhé Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní dahiitį́hígíí
Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní daʼałchozhígíí	Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní · Atʼaʼ yiltʼąąʼítah jaaʼabaní yázhí · Hashkʼaantah jaaʼabaní · Jaaʼabaní ałchozhí diłhiłígíí · Jaaʼabaní ałchozhí íiyisígíí · Jaaʼabaní ałchozhí ntsaaígíí · Jaaʼabaní ałchozhí yázhí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní ałchozhí
Shádiʼááhdę́ę́ʼ jaaʼabaní tseechʼį́dígíí	Jaaʼabaní tseechʼį́dí dibéłchíʼígíí · Jaaʼabaní tseechʼį́dí diłhiłígíí · Jaaʼabaní tseechʼį́dí yilzhólígíí · Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní tseechʼį́dígíí