Biwooʼ Ádaałtsʼíísígíí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ
Jump to navigation Jump to search
Ambox important.svg Naaldlooshii ląʼí éí biwooʼ ádaałtsʼíísí — díí naaltsoos bikáaʼgi saad shijaaʼígíí éí tʼóó "Pilosa" yaa halneʼ dooleeł.



Biwooʼ Ádaałtsʼíísígíí
(Biwooʼ Ádaadinígíí *)
Dahináanii → Naaldeehii→ Bíígháán Dahólónígíí→ Biyaatsʼiin Dahólónígíí→ Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí→ Biishchʼid Dahólónígíí ↓


Kááʼtsʼiní

Kááʼtsʼiní



Kááʼtsʼinítsoh




Kááʼtsʼiní ditłʼooígíí



Kááʼtsʼiníchilí





Biwooʼ Ádaałtsʼíísígíí

Ndilnaʼii

bíla tááʼígíí



bíla naakiígíí




Nihookááʼ ndilnaʼiitsoh (†)



Wóláchííʼ deildeełí


Wóláchííʼ yildeełítsoh



Wóláchííʼ yildeełí łizhin dóó łigaígíí




Wóláchííʼ yildeełíchilí





Naaldlooshii Biwooʼ Ádaałtsʼíísígíí (Biwooʼ Ádaadinígíí dabijiníí ńtʼę́ę́ʼ) éí ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii "Pilosa" deiłníigo deiyózhí. Ałkʼidą́ą́ʼ díí naaldlooshii tʼóó ahayóí ńtʼę́ę́ʼ jiní; dííshjį́į́góó éí tʼóó naaki ałʼąą átʼé: wóláchííʼ yildeełí dóó ndilnaʼii.

Díí naaldlooshii éí Shádiʼááhjí kéyah dah siʼánígíí bikáaʼgi tʼéiyá dahólǫ; ńléidi éí hodíłchʼilgi dóó tsintahgi naakai.


Wóláchííʼ yildeełítsoh
Ndilnaʼii
Wóláchííʼ yildeełí łizhin dóó łigaígíí



Daʼałtʼoʼígíí Biyęęzhii Deiłchíhígíí
(Monotremata)

Adijiłii bíchį́į́hnézí (Tachyglossidae) · Naalʼeełídaaʼí (Ornithorhynchidae)

Bizaʼazis Dahólónígíí
(Marsupialia)

Kéyah Dah Siʼánígíí bikáaʼgi Dahólónígíí
(Ameridelphia)

Biyázhí neiyéhé (Didelphimorphia)

Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdi Hadahóólįįdígíí
(Australidelphia)

Naʼagédí bizaʼazis hólóní (Notoryctemorphia) · Naʼastsʼǫǫsí bijaaʼntsxaaígíí dóó Naʼastsʼǫǫsíʼniiʼí (Peramelemorphia) · Mósí bizaʼazis hólóní dóó Tsinaʼayąʼii yildeełí (Dasyuromorphia) · Shash bizaʼazis hólóní dóó Nahatʼeʼiitsoh dóó tsinlátahgi naaldeehígíí (Diprotodontia)

Biishchʼid Dahólónígíí
(Eutheria)

Biwooʼ Ádaałtsʼíísígíí (Pilosa) · Kááʼtsʼiní (Cingulata)

Naakaii Łizhiní Bikéyahdi Hadahóólįįdígíí
(Afrotheria)

Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí
(Boreoeutheria)

Bidił Daazdoígíí dóó Daʼalghałígíí (Carnivora) · Chʼosh Deildeełii (Insectivora) · Jaaʼabaní Danilínígíí (Chiroptera) · Wóláchííʼ yildeełí bikágí ntłʼizí (Pholidota)
Naaldlooshii Bikéshgaan Tʼááłáʼí dóó Bikéshgaan Táaʼii (Perissodactyla ) · Naaldlooshii Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼii (Artiodactyla) · Łóóʼtsoh dóó Tééh hóyáanii (Cetacea)

Tsin Deigházhígíí (Rodentia): Hazéí Danilínígíí (Sciuridae) · Naʼastsʼǫǫsí dóó Łéʼétsoh Danilínígíí (Muroidea) · Dahsání dah Yikahjí Tsin Deigházhígíí (Hystricomorpha)
Gah Danilínígíí (Lagomorpha) · Tó wónaanídę́ę́ʼ hazéí bíchį́į́hnézí (Scandentia) · Naalkʼįhiitsoh (Dermoptera/Cynocephalidae) · Mágí dóó Mágí Ndahalinígíí (Primates)