Naabeehó biWááshindoon
|
Beehazʼą́ąnii biłʼoʼnishjí (Alą́ąjįʼ dah sidáhí) Navajo Nation Washington Office Navajo/Hopi Land Commission Béeso bidahidiʼníłígíí yaa áhályání Ghaʼdiitʼaahii alą́ąjįʼ dah sidáhí Naachʼid dóó béeso bee ádinaʼanish Béeso yaa áhályání Naabeehó bisiláo, atiin yaa ádahályání dóó kǫʼ deiniłtsésí Ndaalnishí neiłchʼidígíí General Services Íhooʼaah dóó Óltaʼ yaa áhályání Atsʼíís baa Ayahyą́ bił Naʼanish Hootaaʼadáagi ndaalnishígíí Nahasdzáán yaa Áháyą́ą́jí Atiin binaʼanish neiłchʼidígíí Naʼiiniʼ yaa áhályání
Béésh bąąh dah siʼání yá Yáłtiʼígíí 24 Béésh bąąh dah siʼání Intergovernmental Relations Committee Council Standing Committees Boards and Commission Legislative Offices Legislative Services Legislative Counsel Auditor General Ethics & Rules Adaʼiiniiłjí yaa Áhályání Labor Commission Government Development Community Services Legislative Personnel Northern Navajo Agency Agency Network Ánihwiiʼaahii alą́ąʼjį́ dah sidáhígíí Nááʼákééʼ góneʼ dah sikéhé District Courts Family Courts Peacemaker Courts |
Naabeehó biWááshindoon éí táaʼgo ałtsádzo, díí éí: Beehazʼą́ąnii biłʼoʼnishjí (Executive), Beehazʼą́ąnii Álʼįįjí (Legislative), dóó Hwoldii biłhazʼą́ą́jí (Judicial).
Nitʼąąʼ nahaneʼ
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]1923 biyihah yę́ędą́ą́ʼ éí chidí bikʼáh hadéélʼį́į́ʼ Naabeehó bikéyah bikáaʼgi, Tʼáá Bííchʼį́įdii náʼhosʼáágiʼ chidí bikʼáh hadéélʼį́į́ʼ. Áádóó Wááshindoondę́ę́ʼ bee hazʼáanii adeiłini, Naabeehó biWááshindoon adáʼyiilá. Díí éí Naabeehó bikéyah "lease" alį́į́h doolééł biniiyé. Áádóó éí chidí bikʼáah hágéédigoʼ beeʼlą́ azlį́į́h, áádóó naas naʼhodeishzhiizhgoʼ éí łeetsoh dóó tsékǫʼ (łééhzin) ałdóʼ hágéédiʼígíí beeʼlą́ʼ nidaʼiizlį́į́h.
Naabeehó biWááshindoon aalyá dookwiishdę́ę́ʼ éí Wááshindoon (Kin Náhalgháí) ałyiiłnaalnish. Bee hazʼáanii beeʼooʼnishígíí éí "Nation to Nation relationship / Nation within a Nation" woolyéʼígíí beeʼooʼnish (Cherokee Nation vs. State of Georgia: 30 U.S. 1 (5 Pet. 1831) bee hazʼáanii). Naaná Public Law 93-638: "Self determination Act" woolyéhígíí ałdóʼ beeʼooʼnish.
Adaʼiiniił
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]Naabeehó bikéyah bikáágoʼ adaʼiiniił baʼninádaʼaldaʼígíí éí Navajo Nation Election Administration yiikʼíʼ déízʼį́į́h. Naabeehó biWááshindoon baʼandaʼííniiłígíí éí dį́į́ ninaʼhahgoʼ ąndaʼiinííł; Alą́ąjįʼ dahsidáhíʼígíí áádóó bikéé góneʼ daʼsidahígíí, áádóó Béésh bąąh dah siʼání, áádóó Adaʼiiniiłjiʼ yaʼdaʼnááhaztʼąąʼígíí ałdóʼ dį́į́ ninahahgoʼ baʼandaʼiiniił.
Béésh Łichíʼii biyiʼdóó ił Nahazʼą́ baa Haneʼ- Naabeehó biWááshindoon (Bilagáanakʼehjí)
- Aláaį́ Haskééjí Nahatʼá (Bilagáanakʼehjí)
- Béésh bąąh dah siʼání (Bilagáanakʼehjí)