Jááłánii bitsiitsʼiin nteelígíí

"Wikiibíídiiya" bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ

Jááłánii
bitsiitsʼiin nteelígíí
(Dzidiłháshii)[1]
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bíígháán Ádaadinígíí Chʼosh Bikágí yiiʼ Hańdaaʼnahii Chʼosh bijáád dahólónígíí Jááłánii
Jááłánii bitsiitsʼiin nteelígíí
Jááłánii dilwoʼígíí

Naakaii Nátʼohí Bikéyahdę́ę́ʼ jááłánii dilwoʼígíí




Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ hooghandi jááłánii dilwoʼígíí



Ayóóʼátʼé Tónteeldę́ę́ʼ hooghandi jááłánii dilwoʼígíí



Binááʼádaałtsʼózí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ jááłánii dilwoʼígíí




Náátsʼózídę́ę́ʼ jááłánii dilwoʼí bitsʼíís dah daaltsxooígíí



Jááłánii dilwoʼí bijáád danineezígíí





Tséyaa jááłánii

Tséyaa jááłánii dibéłchíʼígíí



Ahééhałtį́į́hdę́ę́ʼ tséyaa jááłánii




Daalchííʼ Dadikʼą́ąhnii Bikéyahdę́ę́ʼ tséyaa jááłánii



Daalchííʼ Dadikʼą́ąhnii Bikéyahdę́ę́ʼ tséʼą́ąyiʼ jááłánii





Tó wónaanídę́ę́ʼ tséyaa jááłánii dinilzhinígíí



Kintah tséyaa jááłánii



Haʼaʼaahdę́ę́ʼ tséyaa jááłánii



Tó wónaanídę́ę́ʼ tséyaa jááłánii íiyisígíí




Jááłánii áłtsʼózígíí

Béésh Bichʼahii Bikéyahdę́ę́ʼ jááłánii áłtsʼózígíí





Tó wónaanídę́ę́ʼ łeeyiʼ jááłánii áłtsʼózígíí



Łeeyiʼ jááłánii áłtsʼózígíí



Tséʼą́ąyiʼ jááłánii áłtsʼózígíí




Séí dah daaskʼidtah jááłánii áłtsʼózígíí





Jááłánii áłtsʼózí binááʼ ádinígíí



Jááłánii áłtsʼózí łitsooígíí





Tábąąh jááłánii áłtsʼózígíí



Jááłánii áłtsʼózí łichíʼígíí



Tsintah jááłánii áłtsʼózígíí




Ahééháshį́į́hdę́ę́ʼ jááłánii áłtsʼózígíí




( Dzidiłháshii)



Jááłánii bitsiitsʼiin nteelígíí éí chʼosh bijáád dahólónígíí dah yikahjí atah daasdzoh, áádóó éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikááʼgóó dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí dóó Hakʼaz Dineʼé Bikéyah. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Chilopoda" deiłníigo deiyózhí; adóó éí 8,000 ałʼąą ádaatʼé.

Jááłánii bizééʼ éélkid

Díí jááłánii éí łibá dóó dibéłchíʼíigo ndaashchʼąąʼ łeh (łaʼ éí daalzhin dóó dadootłʼizh ałdóʼ); łaʼ éí tʼáá díkwíí mm tʼéiyá ádaníłnééz, náánáłaʼ éí 12di asdzoh ádaníłnééz.

Díí jááłánii éí daʼalghałgo naakai łeh; bizééʼ éí bee ótsagí nahalin, áádóó éí kʼaasdá biyiʼí. Naʼashǫ́ʼii dóó chʼosh dóó naʼashjéʼii éí haalzheehgo naakai łeh; jááłánii ntsaaígíí éí gah dóó tsídii deilghał ałdóʼ.


Dzidiłháshii noodǫ́zígíí
Ahééhałtį́į́hdę́ę́ʼ tséyaa jááłánii
Jááłánii áłtsʼózí łichíʼígíí


Dzidiłháshii bijáád dadootłʼizhígíí
Ayóóʼátʼé Tónteeldę́ę́ʼ hooghandi jááłánii dilwoʼígíí
Tó wónaanídę́ę́ʼ tséyaa jááłánii dinilzhinígíí



bitsʼą́ą́dóó ééhózinii

  1. ^ Díí bízhiʼ éí 1950 yę́ędą́ą́ʼ naaltsoos ályaaígíí bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ; éí naaltsoos bikáaʼgi éí kótʼéego akʼeʼeeshchį́: ȝidiłxáši·